Lafza-ı Celâlenin Hususiyetleri

بسم الله الرحمن الرحيم 

LAFZ-I CELÂLE'NİN DİL BAKIMINDAN KENDİNE HAS BAZI ÖZELLİKLERİ

Lafza-ı celâle olan "الله" (Allah) ismi, diğer isimlerde bulunmayan bazı istisnaî dil özelliklerine sahiptir.

1. Çoğulu (tesniyesi veya cemîsi) yoktur.

   • Arapçada birçok isim için çoğul kullanımı mümkündür. Örneğin, رجل (racul, adam) kelimesinin çoğulu رجال (ricâl, adamlar) iken, كِتاب (kitâb, kitap) kelimesinin çoğulu كُتُب (kutub, kitaplar) olarak gelir.

   • Ancak "الله" isminin ne çoğulu ne de ikili hâli (tesniyesi) bulunur. Çünkü Allah tektir ve eşi, benzeri yoktur.

2. Tenvin kabul etmez.

   • Normalde Arapça kelimeler marife (belirli, elif-lâmlı) olmadığında tenvin alır. Örneğin:

     • كِتابٌ (kitâbun, bir kitap)

     • رَجُلٌ (raculun, bir adam)

   • Ancak "الله" ismi zaten zatına mahsus özel bir isim olduğu için hiçbir zaman tenvin almaz. اللَّهٌ şeklinde bir kullanım yoktur.

3. Özel isim (alem) olduğu hâlde munsarıftır.

   • Normalde yabancı kökenli veya özel isim olan kelimeler gayr-i munsarif olur ve kesra veya tenvin almaz. 2. madde de tenvin bahsi geçtiği için burada özellikle kesra almamasını ele alacak olursak,

   • Örneğin:

     • إِبْرَاهِيمَ (İbrâhîme) – mecrur olduğu hâlde sonunda kesra (اِبْرَاهِيمِ) değil, üstün (فتحة) vardır.

     • إِسْرَائِيلَ (İsrâîle) – yine cer halinde kesra almaz.

   • Ancak "الله" ismi, mü‘reb (çekime giren) ve munsarif (çekime tam uyumlu) bir isimdir. Örneğin:

     • بِاللَّهِ (billâhi) – burada الله isminin cer hali kesralı kullanılır.

     • دَعَوُا۟ ٱللَّهَ (da'avu-Llâhe) – burada mef'ul olduğu için nasb alameti fetha almıştır.

     • قَالَ اللَّهُ (kâlellâhu) – burada fail olduğunda sonu dammelidir.

4. "الله" İlk harfi olan hemze, ne vasl hemzesi ne de kat‘ hemzesidir.

   • Normalde vasl hemzesi bazı durumlarda okunmaz.

     • Örneğin, ابن (ibn, oğul) kelimesi tek başına okunduğunda hemze telaffuz edilir, ancak يا ابنَ عمر (yâ bne Ömer!) şeklinde geçtiğinde hemze düşer.

   • Fakat "الله" ismindeki hemze, vasledildiğinde düşmez:

     • يَا اَللَّهُ (yâ Allahü) – burada hemze düşmemiştir.

   • Eğer tam anlamıyla vasl hemzesi olsaydı, Kur’ân-ı Kerîm’de geçen يَبْنَؤُمَّ (yâ bne ümme, "Ey annemin oğlu!", Tâhâ, 94) ifadesinde olduğu gibi düşmesi gerekirdi.

   • Eğer kat‘ hemzesi olsaydı بِاللَّهِ (billâhi) ve قَالَ اللَّهُ (kâlellâhu) gibi yerlerde de okunması gerekirdi. Çünkü kat‘ hemzesi her yerde okunur. Mesela  قَالَ إِبْرَٰهِـۧمُ (kale İbrahimu)– burada hemze açıkça okunur.

İşte bu özellikleriyle, lafz-ı celâl hem dinî bakımdan hem de dil bakımından "Hak Ma‘bûd"dan başkası hakkında asla kullanılmamıştır.

Ayrıca, başka bir dilden alınmış veya türemiş olduğunu belirlemek de pek mümkün değildir.

Lafzullahın Kökeni

İslam Öncesi Döneme Ait Yazıtlar ve Allah Lafzı