ÜMMÜ'L-CİMÂL YAZITI VE LAFZA-İ CELÂL

بسم الله الرحمن الرحيم

ÜMMÜ'L-CİMÂL YAZITI VE LAFZA-İ CELÂL

Bilindiği üzere Ümmü’l-Cimâl’de iki ayrı önemli kitabe bulunmuştur bunlardan ilki hakkında daha önce bir paylaşım olmuştu. Bu paylaşım ise tarihi tam olarak tesbit edilemeyen 2. kitabe hakkındadır. 

Hıristiyan Araplar tarafından yazıldığı düşünülen bu kitabe

نقش أم الجمال الثاني

İkinci Ümmü’l-Cimâl kitabesi olarak bilinir. 1905 yılında Princeton Üniversitesi’nden Suriye’ye gelen bir arkeoloji heyeti tarafından el-Kenîsetu’l-Muzdevece (Çifte Kilise) adı verilen yerde bulunmuştur.

EK 1

 Kilisenin mimari tarzından yola çıkarak bu kitabenin tarihi, miladi 6. yüzyılın sonları olarak tahmin edilmiştir.  Dil olarak Kur’ân Arapçasına yakın olan kitabe yazı olarak daha çok Nabatî yazısına benzemektedir.

 

Bu yazıtı önemli kılan bir hususta Lafza-i Celâl yani Allah lafzı ile başlamasıdır. 

EK 2

Ancak araştırdığım okumalardan sadece burada ilk kelimenin

إله

"İlâh" olduğunu gördüm.

EK 3

Yazıtın okunuş şekli ile ilgili araştırmacılar farklı görüşler ileri sürülmüştür.

 

 

Bunlardan Littmann'a göre okunuşu şöyledir;

"الله غفر لأليه.

بن عبيدة كاتب.

العبيد اعلى بن.

عمرى تنبه عليه من.

يقرؤه"

"Allah benî Amrî'nin en yücesi el-Ubeyd'in kâtibi Üleyh b. Ubeyde'yi mağfiret eylesin.  Bunu okuyana bir tenbihtir."

Diğer bir okunuşa göre günümüz Arapçası ile metni şöyledir;

  

 

"الله (غفر) ستر (الأليه) الحليف ابن عبيدة (كابب) مسقط الهنيد (أعلى) رئيس بني عمري (كبة) جمهور بني علة من ابنه عمرو"

"Allah el-Halîf b. Ubeyde'yi (veya İbn Ubeyde müttefikini) el-Huneyd'i deviren (veya 100 yılı aşan) Benî I'lle halkından olan Benî Amrî'nin reisinin oğlu Amr'dan korusun/gizlesin."

EK 4

EK 5