HİCRET ESNASINDA KUR'AN'IN YAZILMIŞ OLDUĞU MALZEMELERİN TAŞINMASI

بسم الله الرحمن الرحيم

HİCRET ESNASINDA KUR'AN'IN YAZILMIŞ OLDUĞU MALZEMELERİN TAŞINMASI

 

Kur'an tarihi araştırmacılarından biri olan Ebyârî, Resûlullah ﷺ dar-ı bekâya irtihal ettiğinde Kur'an'ın tümünün onu hıfzeden Müslümanların hafızasında olduğu gibi, farklı malzeme üzerine yazılmış olarak da mevcut olduğunu beyan etmektedir.

Ebyârî, Târîhu'l-Kur'ân, s. 102.

Resûlullah ﷺ ve ashabının tüm gayreti Kur'an'ı bir araya toplamaya yoğunlaşmıştır.

Ek 1

 Suyûtî (ö. 911/1505), Hazreti Resûlullah'ın ﷺ dar-ı bekâya irtihal etmeden önce Kur'an'ın tümünün yazılı olduğunu ancak bunların bir mushafta veya belli bir yerde toplanmadığını aktarır. 

Ek 2

 

O dönemde ashaptan bazılarının elinde Kur'an'ın farklı farklı bölümlerinin mevcut olduğu da nakledilir.

es-Suyûtî, el-İtkân, I, 163

Ek 3

Konuya gelecek olursak kaynaklarda yer alan bir rivayete göre, Mekke'de bulunan bu malzeme Medine'ye I. ve II. Akabe Bey'atleri esnasında gelenlere verilmek suretiyle nakledilmiştir. 

 

Semhûdî'nin naklettiği bir rivayete göre, Zuraykoğullarından Rafi' b. Mâlik ez-Zurakî Akabe'de Resûlullah ﷺ ile karşılaşır, Resûlullah da ﷺ ona 10 sene süresince nazil olan bütün ayet metinlerini içine alan bir belge verir, böylece Rafi' Medine'de kendi mahallesinde inşa ettiği, içerisinde Kur'an okunan İslam'ın ilk mescidinde bu ayetleri etrafında toplananlara okumuştur. Ancak bu yazı malzemesinin taşınması kolay olan bez, deri vs. olduğu dikkate alınırsa, hicret esnasında her sahabenin kendi malzemesini kolaylıkla taşımış olduğu söylenebilir. 

Çünkü düşmanları Kureyş, onları gördüklerinde ellerinden alıp tahrip ediyorlardı. Bu yüzden taşınacak olan malzemeler ancak deri ve kağıt cinsinden malzemeler olmalıdır. 

Hasılı Mekke'de yazılan bu belgeler Hazreti Resûlullah'ın ﷺ hicretinden önce I. ve II. Akabe Bey'atlerinde kendisine bağlılık yemini etmeye gelenlere verilmek suretiyle ve daha sonra da şahsi gayretlerle Medine'ye aktarılmaya çalışılmıştır.