DATÇA KNİDOS'TA BULUNAN İSLÂMÎ YAZITLAR
بســمـ الله الرحـمن الرحيمـ
DATÇA KNİDOS'TA BULUNAN İSLÂMÎ YAZITLAR
Bu çok önemli ve tarihi belgeleri ortaya çıkaran ve bizlere ulaşmasına vesile olan çok teşekkür ederiz.
Bu yazıtın metni Sayın Müfid Yüksel'e göre şöyle;
"يعتصم بالله عطيك خطا
ب ابن حجرنه الغفقي
ثم الصعبي و كتب
......... في سنة
ثمان و سبعين"
Bu okuyuş da oldukça isabetli
gözüküyor;
"رضي الله عملك يخطا
بــــ بن حجر ثم/حجرنة؟ الغفقي
ثمـ الصخرے و كتبتــ
كتبتي هذا غزوة ؟
في سنة ثمان و
(سبـ)ـعين/(تسـ)ـعين".
"Allah senin amelin(den) razı olsun, ey Hattâb b. [Hacer (sümm') el-Ğâfikî]/[Hicrâne el-Ğâfikî], (sümm)e's-Sahrî. Bu yazımı, ..? gazvesi(nın gerçekleştiği), 78/98 yılında yazdım."
@TaissierK bunun
"غزوة قسطنطينية"
"Konstantiniyye Gazvesi" olabileceğini düşünüyor.
والله أعلم بالصواب
Diğer bir okuyuş ise şöyle;
"اللهم اغفر لعبد ال ..
رضي الله عملك يخطا
بـــ ابن حجر ثمـ العمے
ثمـ الصخرے وكتبتــ
كتبتي هذا غزوة ....
فے سنة ثمان و
(تسـ)ـعين"
"Allah'ım! Abdü'l-...’ı mağfiret eyle! Allah senin amelin(den) razı olsun! Ey Hatâb b. Hacer, (sümm')el-Amî, (sümm)'es-Sahrî! Bu yazımı, ... gazvesinde 98 yılında yazdım."
Bu yazıtın metni ise yine göre şöyle;
"اللهم اغفر ليزيد ابن سفين
العكي"
"اللهم اغفر لعبد الله ابن م.."
"Allahım Yezid b. Süfyan El-Akkî'yi mağfiret eyle."
"Allah'ım Abdullah b. .. mağfiret eyle."
Tahminen bu yazıtın metni ise şöyle;
"اللهم اغفر ... بن ز
هير ...كتب
عبدالله ...
آمين ...رب العلمين
..موسى.."
"Allah'ım ...b. Züheyr'i mağfiret eyle...
Abdullah .. yazdı.. Amin...Rabbilalemin...Musa.."
Yukarıda metnini tam olarak okumadığım yazıtın metni Müfid Yüksel Bey tarafından çözülmüş ancak
yazıtı yazanın babasının isiminin
اسلم
değil de
زهير
olacağı kanaatindeyim.
والله أعلم بالصواب
Bu durumda Müfid Yüksel Bey'in katkılarıyla yazıtın metni şöyle oluyor;
"اللهمـ اغفر ليزيد ابن ز
هير الخثعمي من اصحبـــ
عبدالله (من) اهل فلسطين
آمين ربّــ موسی و ربــ
اسمعيل يربّــ العلمين"
"Allahım! Filistin ehlinden, Abdullah’ın arkadaşlarından/ashâbından Yezîd b. Züheyr El-Has’amî’yi mağfiret eyle/bağışla. Âmîn! (Ey) Musa’nın ve İsmail’in Rabbi. Ey Alemlerin Rabbi."
Böyle bir okuyuş da mevcut;
"اللهمـ اغفر ليزيد ابن ز
هير الحبشي من أصحبـــ
عبدالله أهل فلسطين
امین ربـــ موسی ربـــ
اسمعيل رب العلمين"
"Allah'ım, ehl-i Filistin olan ashâb-ı Abdullah'dan Yezîd b. Züheyr el-Habeşî'yi mağfiret eyle. Amin! (Ey) Musa'nın Rabbi, (Ey) İsmail'in Rabbi (ve Ey) âlemlerin Rabbi!"
Kaynak: @jamharaa2.
Aynı mekanda bulunan diğer bir İslâmî yazıt.
Yazıtın metni şöyle;
"اللهمـ اغفر للوليد
الجذمے ثمـ الجرے".
"Allah'ım, el-Velîd el-Cüzâmî (sümm)e'l-Cerî'ye mağfiret eyle."
"İstanbul’u fethetmek için ordular gelmiş, donanma buralardan geçmiş ama onlara dair elimizde maddi, somut bir belge yok. Bu bir belge kardeşim, biz şu anda bir tarihe tanıklık ediyoruz.”
Sayın Muhsin Kızılkaya yazısında konu ile ilgili şöyle diyor:
"Kitabe H.18 ile 78 arasında Akdeniz ve Ege’ye uzanan İslam Donaması ve fütuhatının ilk yazılı belgesi olduğu için de oldukça kıymetlidir.
Bugüne kadar H.250 yılından önce Anadolu’nun Akdeniz sahilleri ve Ege’de elimize geçmiş yazılı maddi bir kaynağa tesadüf edilmemiş, kitabe adı geçen bölgelerin bilinenden nerdeyse 250 yıl önce İslam’la tanıştığını ortaya koymaktadır."
Sayın Mehmet Tütüncü ise şöyle diyor:
“ İncelediğim kitabelerde Bizans kilisesini Müslümanların cami olarak kullandığı, harabelerin altında daha çok Müslümanlara ait belgeler, mezar yazıtları ve başka tarihi eserlerin bulunacağını düşünüyorum. Bu kitabeler her türlü hava koşuluna ve tahribata açık. Hatta kaderlerine terkedilmişler. Bu taşlar, islamiyetin ilk yüzyılına ait en eski eserler. Ülkemizde islami eserlerin nasıl yok sayıldığı ve hasıraltı edildiğinin önemli bir örneğidir Knidos. Kültür ve Turizm bakanlığı Knidos’ta ilk islamiyet eserleri hakkında detaylı bir inceleme yapmalı.”
Yorumlar
Yorum Gönder